Identifiant

ark:/13685/06200x02

Titre

De ortu animae humanae

Créateur

Liceti, Fortunio

Date

1602

Éditeur

Genuae : in aedibus J. Pavonii, 1602

Siècle

XVIIe siècle

Format

Nombre de vues : 479

Cote du document

6200(2)

Licence

Licence Ouverte

Univers Numerabilis

Chirurgie

Médecine

Sur l'auteur

Liceti, Fortunio

Autre consultation

Consulter sur Internet Archive

Consulter en PDF

Identifiant SUDOC

Notice dans le Sudoc

Manifeste IIIF

https://numerabilis.u-pariscite.fr/iiif-presentation/3/item/207204/manifest

Table des matières

0001 - Page sans numérotation - [Page de titre]

0003 - Page sans numérotation - [Dédicace]

0007 - Page sans numérotation - Io. Baptista Pinellus in excellentiss. Doctoris Fortunii Lyceti. Libros De Ortu Animae Humanae

0008 - Page sans numérotation - [Dédicace]

0009 - Page sans numérotation - Index, et series Capitum

0017 - Page 1 - Praefatio. In qua habetur universae Tractationis Propositum, Ordo, Divisio, Necessitas, atque Utilitas

0019 - Page 3 - Liber Primus. In quo omnes aliorum opiniones cum suis fundamentis afferuntur, allatae confutantur, et ad oppositiones respondetur. Prima proponitur opinio dicentium totam animae humanae naturam esse simplicem Intellectum immediatè a Deo creatum, et quadragesima die à conceptionis initio corpori iam organizatio infusum. Cap. Primum

0023 - Page 7 - Confutatur allata opinio, ostendendo faetum in utero antequam sortiatur intellectum à Deo, aliud genus animae ab alio agente nactum fuisse. Cap. II

0029 - Page 13 - Respondetur argumentis obiectis: ex quo monstratur animalia nutriri posse sine multiplici coctione alimenti. Cap. III

0035 - Page 19 - Affertur secunda Opinio Avicennae, dicentis animae nostrae partem rationalem proximè oriri à Cholcodea, à qua et prodeunt partes eius ratione carentes, sed mediante femine, quo utitur, tanquam instrumento. Cap. IV

0037 - Page 21 - Expenditur Opinio Avicennae, et ostenditur semen in generatione hominis non subire vices instrumenti, quo Cholcodea proxime uti debeat. Cap. V

0039 - Page 23 - Satisfit rationi oppositum; imo ea retorquetur ad hominem, monstrando maiorem esse similitudinem, inter animas rationis expertes, et agens materiale, corruptibileque; quam inter eas, et Cholcodeam Avicennae. Cap. VI

0041 - Page 25 - Adducitur Opinio Platonicorum existimantium animae humanae partem intellectiuam immediatè à Deo summo prodire: partes vero irrationales a Dijs iunioribus oriri. Cap. VII

0045 - Page 29 - Platonicorum sententia expenditur, ostendendo vegetalem, et sentientem animam in nobis, non â superis, sed à Parentibus originem habere. Cap. VIII

0047 - Page 31 - Soluuntur Platonicorum rationes, interpretando multa obscura loca veterum, monstrandoque; Deos iuniores, quicunque; illi sint, esse efficientia remota, non autem proxima vegetalis, ac sensualis animae. Cap. IX

0059 - Page 43 - Promulgatur opinio quarta Fernelij arbitrantis Animae Humanae partem tum Rati onalem, tum ratione vacantem à caelo mediante spiritu foetui in utero degenti communicari. Cap. X

0071 - Page 55 - Fernelij placita trutinantur, probaturquè nullam animi nostri partem sic à coelo pendere: multaquè loca Aristotelis explicantur: ostenditurquè quomodo Sol haec inferiora illuminet, quod in exemplum affertur. Cap. XI

0082 - Page 66 - Diluuntur argumenta Fernelij, ostendendo Deum, ac coelum esse efficientia remota animae nostrae vegetalis, ac sentientis, non proxima: et monstrando spiritum, caloremquè naturalem in nobis a coelo non esse, sed elementarem omnino. Cap. XII

0094 - Page 78 - Exponitur Opinio Quinta ex Pomp. Et alijs iudicantibus animae humanae partem et rationalem, et irrationalem, originem ducere à Parentibus, non à superis. Cap. XIII

0102 - Page 86 - Examinatur Opinio Hierardi, et Pomp. proposita, demonstrando animi nostri partem rationalem proximè oriri, non à Parentibus, sed à Superis, eamque, non esse ullo modo quantam per accidens. Cap. XIV

0106 - Page 90 - Resoluuntura adversariorum rationes, ostendendo mentem humanam esse omnino indivisibilem, ac immaterialem, non in universum corpus extensam, sed in praecipua corporis parte residentem, nec à Parentibus ortam. Cap. XV

0119 - Page 103 - Recensetur opinio asserentium vegetalem, ac sensitricem animae nostrae partem genitam esse, dum essemus in utero, ab anima materna sibi similem animam quoad gradus irrationales gerante in humano conceptu. Cap. XVI

0123 - Page 107 - Ponderatur dicta opinio, et ostenditur ab anima materna nullo modo posse generari animas mortales foetus in utero degentis. Cap. XVII

0132 - Page 116 - Tolluntur argumenta obiecta, ostendendo tum in quibus foetus possint assimilari Patri, ac Matri; tum quomodo non semper agentia physica generent sibi simile; tum in omni generatione viventium esse distinctionem sexus; tum plantas omnes maris naturam habere, quarum foemina communis est terra. Cap. XVIII

0143 - Page 127 - Septima Opinio Portij, et aliorum dicentium foetum in utero primis quadraginta diebus vivere beneficio animae maternae, tanquam partem ac fructum corporis materni, in partu vero foetui animam remanere sibi communicatam a materna divisa penes gradus mortales ad partitionem subiecti. Cap. XIX

0146 - Page 130 - Conuellitur superior sententia demonstrando foetum in utero non vivere beneficio animae maternae, sed alterius sibi propriae, neque esse ullo modo partem corporis materni. Cap. XX

0151 - Page 135 - Enodantur obiecta ratiocinia, ostendendo foetum non esse verè fructum matris; neque necessario, qua nutritur, eadem anima sibi alimentum concoquere. Cap. XXI

0156 - Page 140 - Recitatur octava opinio Alberti Magni dicentis Animae nostrae partes ratione carentes nobis indi immediatè à semine; non quidem ceu ab agente principali, sed tanquam instrumento operante in virtute patris, qui est agens principale. Cap. XXII

0157 - Page 141 - Alberti sententia destruitur, demonstrando semen non posse in generatione agere ut purum instrumentum in virtute Patris. Cap. XXIII

0160 - Page 144 - Alberti obiecta infringuntur, probando semen similitudinem non habere cum proiectis ab extrinseco, neque cum instrumentis artis. Cap. XXIV

0162 - Page 146 - Nona opinio Pernumiae dicentis vegetalem, ac sentientem animam foetus genitam esse ab anima seminis, ceu ab agente principali. Cap. XXV

0166 - Page 150 - Pernumiae sententia reijcitur, probando semen non acquirere animam à partibus universis in digestione ultimi alimenti; nec aliam à sua animam foetui communicare posse. Cap. XXVI

0171 - Page 155 - Respondetur argumentis in oppositum, ostendendo semen cedere in materiam geniti, et tamen facere sicuti quae ab arte, et aliquo modo esse, atque dici posse hominè. Cap. XXVII

0174 - Page 158 - Decima Opinio Aristotelis legitur in capite tertio, et in quarto secundi de Generatione, animalium, quae tractatio dividitur in quinque contextus. Cap. XXVIII

0181 - Page 165 - Affertur circa primum contextum expositio Io. Grammatici dicentis Aristotelem in eo nihil aliud sibi velle, quam animam humanam in foetu primum edere operationes plantales, deinde animales, tandem vero humanas. Cap. XXIX

0182 - Page 166 - Exploditur interpretatio Philoponi, demonstrando totam animam humanam non indi foetui simul, nec simpliciter prius sedere actiones plantales, deinde animales, tandem humanas; et hic agi de foetu in utero, qui nec animales, nec rationales edit actiones. Cap. XXX

0189 - Page 173 - Soluuntur argumenta Philoponi, demonstrando operationes vegetales non fieri ope organorum rudium, quae primum fabricentur a vi formatrice: non absolutè praecedere sensualibus, et rationalibus: hasque non indigere instrumentis corporeis. Cap. XXXI

0193 - Page 177 - Expositio alia primi textus ex D. Thoma dicente foetui quidem primum indi animam vegetalè, procedente tempore sensualem; demum rationalem; sed ubique priorem corrumpi ad ortum posterioris. Cap. XXXII

0194 - Page 178 - Conuellitur allata sententia D. Thomae, monstrando mentem non posse corpori uniri immediatè, atque animam humanam non esse simplicem substantiam. Cap. XXXIII

0200 - Page 184 - D.Thomae argumenta soluuntur, declarando quomodo plures formae possint esse in composito, et quomodo privatio, seu forma prior corrumpatur adventu, seu etiam ortu formae posterioris. Cap. XXXIV

0204 - Page 188 - Declaratur primus contextus, in quo Aristoteles docet generationem hominis fieri tum interuentu animae vegetalis, quae prima omnium in foetu reperitur, tum ortu sensitiuae, quae procedente tempore in conceptum recipitur: tum demum aduentu rationalis. Cap. XXXV

0209 - Page 193 - Proponitur quaedam secundi textus expositio, qua dicunt aliqui Aristotelem in eo probare animam sensitricem non oriri à Parentibus mediante semine. Cap. XXXVI

0210 - Page 194 - Refutatur dicta expositio, monstrando ex Aristotele animam sensualem inesse foetui à Parentibus mediante semine, et hoc non esse indignum cui associetur talis anima. Cap. XXXVII

0211 - Page 195 - Respondetur ab obiectam rationem, declarando quomodo Natura soleat inuicem connectere res valdè diuersas. Cap. XXXVIII

0212 - Page 196 - Affertur alia eiusdem textus Expositio ex Pomp. et Alexandreis dicentibus in hoc textu Aristotelem nomine Mentis intelligere, non partem animae humanae, sed mentem divinam, cuiusmodi est intellectus agens. Cap. XXXIX

0214 - Page 198 - Expenditur haec expositio, et probatur Aristotelem hic nomine mentis non posse intelligere mentem divinam, sed necessariò intelligere partem animae nostrae rationalem. Cap. XL

0218 - Page 202 - Pomp. Et Alexandri ratio illa iam pridem putata insolubilis exactissimè expenditur, et ad hominem retorquetur, monstrando Intellectum humanum ad speculandum non uti corpore. Cap. XLI

0228 - Page 212 - Recensetur alia huius loci explicatio ex Portio afferente Aristotelem hîc nomine mentis intelligere, non intellectum potentia, qui nihil est antequam intelligat; sed intellectum in actu, cuius solius omnis actus tum primus, tum secundus ab extrinseco est. Cap. XLII

0233 - Page 217 - Confutatur Expositio Portij, demonstrando verius quodnam sit id, unde prodeunt actus cuiusque, non esse nihil antequam intelligat, neque a Natura, quomodo ipse ait. Cap. XLIII

0240 - Page 224 - Portij argumanta diluuntur, ostendendo foetum in utero tum alimentum suscipere non solùm per umbilicum, verùm etiam peros: tum primo quadragenario sortiri animam et sensualem, et rationalem: necnon declarando obiectam Aristotelis sententiam, puta, mens nihil est antequam intelligat. Cap. XLIV

0248 - Page 232 - Expositio Averrois dicentis Aristoteli mentem humanam esse infimam Intelligentiarum abstractarum, seipsam dum generamur nobis communicantem; ideoque solam foetui extrinsecus aduenire: quum sentiens, et vegetalis anima nobis à caelo insit sed utente parentibus, ac semine ceu instrumentis, quo fit ut non extrinsecus. Cap. XLV

0251 - Page 235 - Confutatur Expositio Averrois, ostendendo animas vegetalem, ac sentientem in nobis non oriri a coelo utente parentibus, ac semine ut instrumentis, neque hîc Aristotelem agere de mente, quae abstracta existens, et unica, omnibus hominibus assistat, quorum corpore, ut organo, utatur ad intelligendum obiecta intelligibilia. Cap. XLVI

0255 - Page 239 - Averrois obiecta tolluntur, monstrando mentem esse tum formam informantem, et tamen cognoscere universalia, dici corpori non mistam, separatam, et actum nullius corporis; tum multiplicata ad numerum individuorum speciei humanae, et nihilominus homines multos idem intelligere posse, inuicem doceri, et alter alterum intelligere. Cap. XLVII

0259 - Page 243 - Expositio textus 2 in quo Aris. docet foetum antequam edat actiones quascunque, habere animam illam unde prodeunt in potentia secunda, quae est cum actu primo; et animas ratione carentes in eo fuisse genitas, quum sola mens extrinsecus tandem illi accedat, nullo mediante corpore. Cap. XLVIII

0266 - Page 250 - Explicato contextui comparatur 26 tex. 2. Phys. In quo docens Aristoteles quousq; Physicus possit considerare formam, explicat unde, et quomodo anima humana oriatur, dicens, Homo hominem generat et Sol. Cap. XLIX

0274 - Page 258 - Glossatur tertius contextus, in quo Aristoteles ostendit quomodo anima rationalis ante foetum ab aeterno subsistat, quauè ratione semen et a Patre sortiatur animam vegetalem, ac sentientem; non autem rationalem: et ubi foetus animam produxerit, in eo non remaneat tanquam pars. Cap. L

0282 - Page 266 - Exponitur quartus contextus, in quo docet Aristoteles semen, dum in utero adiungitur menstruo sanguini, in eo generare animam irrationalem, atque ita conceptum fieri. Cap. LI

0285 - Page 269 - Interpretatur quintus contextus, in quo Aristoteles demonstrat partem animi nostri vegetalem nobis indi, dum fimus, a Matre: sensualem autem ab ipso Patre. Cap. LII

0288 - Page 272 - Explicata Aristotelis Opinio summariè proponitur, quae est rationalem animam in nobis immediatè à Deo pendere; sensitricem à Patre mediante semine; vegetalem verò à Matre. Cap. LIII

0291 - Page 275 - Examinatur Aristotelis Opinio, ostendendo animam rationalem non extitisse ante corpus; nullumquè aliud ab elementari corpus habere, animam verò sensitiuam foetus non esse numero diversam ab ea, quae est in semine; et vegetalem non habere ortum a Matre. Cap. LIV

0302 - Page 286 - Soluuntur Aristotelis rationes, ostendendo aliquid ortum posse esse immortale: semen fieri partem foetus: et non esse parem rationem de foetu, ac de ouo subuentaneo. Cap. LV

0311 - Page 295 - Liber Secundus, in quo ex propria sententia explicatur Unde, Quomodo et Quando Anima humana habeat Originem. Animam Humanam non esse simplicem substantiam, sed actum essentialiter compositum ex anima Vegetali, Sensitrice, et Intellectiua. Cap. Primum

0324 - Page 308 - Non ab uno, et eodem agente prodire totam animae humanae substantiam. Cap. II

0326 - Page 310 - Agens peculiare, unde proximè oritur irrationalis pars animae humanae esse hominem, qui Parens est. Cap. III

0328 - Page 312 - In generatione hominis faeminam non esse agens, unde primum motus principium, nec merè patiens; sed caussam adiuvantem, et inseruientem masculo, qui propriè subit rationem agentis, ac generantis. Cap. IV

0331 - Page 315 - Semen habere in se vim procreatricem, seu vivificatricem conceptus; et formatricem partium illi necessariarum; atque ex consequenti animam. Cap. V

0336 - Page 320 - Semen pollere non solùm anima vegetali, sed etiam sensitrice: cuius opera, absque eo, quòd regatur ab Intelligentia non errante, vivificat conceptum, et efformat membra. Cap. VI

0342 - Page 326 - Monstratur animam irrationalem, quae in semine est, oriri ab anima Patris quoad partes ratione carentes in emissione seminis multiplicata, et divisa ad partitionem subiecti. Cap. VII

0346 - Page 330 - Ostenditur tum unde, quo modo et quando animae humanae portio et vegetalis, et sensualis, quae in foetu est, illi reuera insit; tum quomodo, et quando fiat conceptus, et in eo formentur partes. Cap. VIII

0350 - Page 334 - Unde, Quomodo, et Quando oriatur, et foetui adueniat pars animae humanae rationis compos. Cap. IX

0357 - Page 341 - Liber Tertius, in quo proponuntur, et enodantur magis arduae difficultates, quae contra sententiam Autoris adduci possunt. Quid obijci possit adversus ea, quae De Ortu Animae humanae in superioribus ex propria sententia disputavimus. Cap. Primum

0366 - Page 350 - Foetum in utero sibi alimentum trahere non solùm per umbilicum, sed etiam per os; nec reclamare Aristotelem; unde tollitur prima dubitatio. Cap. II

0371 - Page 355 - Cur foetus, antequam in eo formentus membra, in utero maneat, et statim ijs in ipso efformatis, ipse ex utero non prodeat; quare soluitur difficultas secundo loco proposita. Cap. III

0376 - Page 360 - Quòd Mens in profunda meditatione ad speculandum non utatur sensibus, neque sensuum instrumentis; et cur in ecstati sensus omnes ferientur à suis operationibus. Quare soluitur tertius nodus. Cap. IV

0380 - Page 364 - An in somno, dum sensus ligati sunt, Mens quae ab ijs turbatur potius quàm adiuuetur ad speculandum, sua exerceat munia, et ita occurritur quartae oppositioni. Cap. V

0382 - Page 366 - An mens ad speculandum impellatur ab appetitu, an ipsa ex seipsa as id moveatur; et si ad hoc ab eo dirigitur, an dici possit ad intelligendum uti sensu unde tollitur quinta instantia. Cap. VI

0386 - Page 370 - Utrum Mens Aristoteli sit ab aeterno, et utrum ipsa eadem adiuncta foetui sensualem animam habenti, et imposterum retinenti, dicatur advenire enti in actu, an in potentia; et ita diluitur sexta, et septima dubitatio. Cap. VII

0389 - Page 373 - Productionem hominis non esse alterationem, sed generationis verae, ac propriae speciem unde soluitur octava ratio. Cap. VIII

0393 - Page 377 - An spiritus, calorque noster innatus sit simplicis, an potius multiplicis naturae. Et utrum ex eius simplicitate necessariò colligi possit animam item esse simplicem essentiam. Quocirca respondetur ad nonam difficultatem. Cap. IX

0396 - Page 380 - Utrum anima sit forma totius compositi animalis, non autem partium eius sigillatim; an potius totum animal, et unaquaeque illius pars, eadem forma polleat. Quare satisfit decimae obiectioni. Cap. X

0401 - Page 385 - An irrationalis pars animae nostrae sit divisibilis ad partitionem subiecti; et cur oua subuentanea extra alvum ovipari non vivant, sicut in eo; unde satisfit undecimae dubitationi. Cap. XI

0402 - Page 386 - Quomodo Pater possit suo semini in coitu communicare partem suae animae irrationalem, non communicato Intellectu; si unica in homine est anima; Quare soluitur duodecima oppositio. Cap. XII

0409 - Page 393 - Cur in Homine id contingat ut in semine eiaculato permaneat animae suae pars rationis expers, ea verò similiter non permaneat in alijs quibusque partibus à corpore abiunctis. ex quo respondetur decimaetertiae dubitationi. Cap. XIII

0411 - Page 395 - An senserit Aristoteles semen esse principium materiale eorum, quae semine propagantur; et ita soluitur decima quarta dubitatio. Cap. XIV

0414 - Page 398 - Quomodo seminis anîma sit eadem numero cum ea, qua pollet foetus in utero; et quomodo ab ea sit numero, ac genere diversa unde diluitur decima quinta obiectio. Cap. XV

0416 - Page 400 - An semini una tantùm sit anima, an multae si una quomodo ex eo simul possint eadem conceptione constitui, et animari plures foetus et ita dissoluitur nodus decimus sextus. Cap. XVI

0417 - Page 401 - Quomodo anima seminis ab anima parentis ortum habeat. Unde respondetur ad instantiam decimam septimam. Cap. XVII

0419 - Page 403 - Quae sit caussa hominis efficiens; Nec non Quomodo genitura, sine semen sit excrementum ac vile. Ex quo respondetur ad argumentum decimum octavum, et decimum nonum. Cap. XVIII

0421 - Page 405 - Quomodo semen famuletur generationi; Quare soluitur vigesima oppositio. Cap. XIX

0422 - Page 406 - An semini tota in sit anima perfecti animalis, nec ne. An seminis anima sit eiusdem naturae, ac perfectionis cum anima orti ex eo; an non. Quare tollitur vigesima prima difficultas. Cap. XX

0426 - Page 410 - Qua ratione semen, quod est materia generandi animalis, se habeat ad illud: an scilicet eius formam, an potius privationem obtineat, et Quomodo. Ex quo respondetur ad vigesimam secundam rationem. Cap. XXI

0430 - Page 414 - An semen sit corpus organicum, nec ne et Quomodo anima sit actus corporis organici. Unde tollitur dubitatio vigesima tertia. Cap. XXII

0433 - Page 417 - An semen habeat animam actu, an potentia et Quomodo verè dici possit semen habere animam in potentia. Quare diluitur vigesima quarta ratio. Cap. XXIII

0436 - Page 420 - Quae forma nihil operans ociosa valeat, ac frustra, et quae non Quocirca respondetur ad argumentum vigesimumquintum. Cap. XXIV

0437 - Page 421 - Quid sit corpus potentia vitam habens et utrum semina, et fructus sint corpora potentia vitam habentia et ita soluitur oppositio vigesima sexta; Cap. XXV

0442 - Page 426 - Cur si semen est pars animalis, idquè animatum parte illius animae, quae est forma totius animalis: semine eiaculato et animal ipsum, et eius anima non mutiletur. ex quo satisfit dubitationi vigesimae septimae. Cap. XXVI

0444 - Page 428 - Conclusio totius Operis, et Excusatio Autoris. Caput ultimum

0447 - Page sans numérotation - Index

0479 - Page sans numérotation - Mention typographique. Ex-libris